اوج رعایت ادب و احترام
گفتگوهای این بانوی نمونه با امام علی علیه‌السلام آن چنان پرمهر و با احترام و در اوج ادب است که هر خواننده‌ای را شگفت زده میسازد. زهرا علیهاالسلام در گفتگو با امام علی علیه‌السلام هنگامی که میخواهد سوگند یاد کند میگوید: «و الذی عظم حقک» (1) سوگند به آن خدایی که حق تو را بزرگ داشته است.
خطاب «یابن عم» و «یا أباالحسن» و گفتگوهای محبتآمیز و عدم درگیری، همه گویای اوج رعایت ادب در زندگی حضرت زهرا علیهاالسلام است.
رعایت نمودن شرایط اقتصادی شوهر
روزی امام علی علیه‌السلام فرمود: فاطمه جان! آیا غذایی موجود است که بیاوری؟
پاسخ شنید: «وَالَّذی عَظَّمَ حَقَّکَ ما کانَ عِنْدَنا مُنْذُ ثَلاثٍ اِلاَّ شَییءٌ اثَرْتُکَ بِهِ».(2) ؛
سوگند به خداوندی که حق و قدر تو را بزرگ شمرد سه روز است که غذای کافی در منزل نداریم و همان مقدار ناچیز خوراکی را به شما بخشیدم و خود گرسنگی را تحمل کردم.
امام علی علیه‌السلام فرمود: چرا اطلاع ندادی؟
حضرت زهرا علیهاالسلام جواب داد: «کان رسول اللَّه صلی الله علیه وآله نَهانی اَنْ اَسْاَلَکَ شَیئاً فَقالَ صلی الله علیه وآله لاتَسْأَلی اِبْنَ عَمِّکَ شَیئاً اِنْ جاءَکِ بِشَیءٍ عَفْواً وَ اِلاَّ فَلا تَسأَلیهِ»؛
رسول خدا صلی الله علیه و آله مرا نهی فرمود از تو چیزی در خواست نمایم و به من سفارش فرمود: دخترم! چیزی از پسر عمویت درخواست نکن، اگر چیزی برای تو آورد بپذیر و الا تو درخواست چیزی نداشته باش.
پس از شنیدن سخنان و مشاهده ایثارگری فاطمه علیهاالسلام امام از منزل خارج شد و با وام گرفتن از دوستان مشکلات خانواده را برطرف نمود. (3)
ذخیره گوشت برای علی (ع)
رسول خدا صلی الله علیه وآله حضرت علی علیه‌السلام را به سفری دور اعزام فرمود، در این ایام مقداری گوشت قربانی برای حضرت فاطمه علیهاالسلام رسید. حضرت مقداری از گوشت قربانی را برای شوهرش ذخیره نمود. از ایشان سؤال شد: مگر رسول خدا صلی الله علیه و آله مصرف گوشت قربانی را نهی نفرمود؟ (منظور صدقه که بر سادات و اهل بیت حرام است).
فرمود: مصرف گوشت عید قربان اجازه داده شده. (4)
توصیه زهرا (س) به تزویج امامه
از حضرت ابوذر آمده است که در حبشه به جعفر طیار (برادر امیرالمؤمنین) کنیزی اهدا شد که ارزش بیشتری داشت، جعفر پس از ورود به مدینه آن را به حضرت علی علیه‌السلام اهدا کرد، که از وجود او در کارهای جزیی خانه استفاده میشد.
علی علیه‌السلام احساس کرد ممکن است حضور او در خانه امیرالمؤمنین علیه‌السلام برای فاطمه زهرا ملال آور باشد، از این جهت مولای متقیان او را آزاد ساخت…. (5)
فاطمه علیهاالسلام نیز متقابلاً از امیرمؤمنان رضایت کامل داشت و سعی میکرد حقوق شوهرش را به طور کامل انجام دهد و مشکلی برای حضرت پیش نیاید….
حتی برای پیشگیری از مشکلات آینده و بعد از وفات او سفارش کرد با دختر خواهرش امامه که دختر شایسته و مطلوب بود، ازدواج کنند، تا بدین وسیله هم مشکل نداشتن همسر جبران گردد و هم در اثر علاقه و عاطفه قرابتی تنهایی و یتیمی فرزندان زهرا تا حدودی تأمین شود. متن وصیت حضرت زهرا در این مورد:
«یابن عم رسولاللَّه! اوصیک اولا ان تتزوج بعدی بابنه اختی «امامه» فانها تکون لولدی مثلی، فان الرجال لابد لهم من النساء». (6) ؛
ای پسرعموی پیامبر! نخستین وصیت من این است که بعد از من با دختر خواهرم امامه ازدواج کن، زیرا او برای فرزندانم مثل من مهربان است و از سوی دیگر، داشتن همسر برای مردان یک ضرورت محسوب میگردد.
پینوشت:
(1) بحار الانوار، ج 14، ص 197، ح 4.
(2) نهج الحیاة، ص 296، ح 182.
(3) نهج الحیاة، ص 297، ح 183.
(4) مسند احمد، ج 6، ص 282؛ کنزالعمال، ج 5، ص 235.
(5) بحارالانوار، ج 43، ص 147، ح 3.
(6) جلاء العیون، ج 1، ص 218؛ عوالم، ج 11، ص 503؛ کافی، ج 5، ص 555، ح 6.
