چگونه میتوان در زندگی امروز، فاطمه زهرا را الگوی خود قرار داد؟
الگو بودن از فاطمه سلام الله علیها
منظور از الگو قرار دادن معصومین علیهمالسلام این است كه برنامه زندگی واخلاق و كردار و بینش و منش خود را هماهنگ و در راستای اخلاق و رفتار و نوع باور و اندیشه آنها قرار دهیم و سعی كنیم از مسیر تعالیم و هدایتها و خواست های آنها كه تنها راه رسیدن به سعادت واقعی و ابدی است منحرف نگردیم. ولی هرگز به این معنا نیست كه باید در معرفت و تقوا و بندگی و عبادت خداوند و صفات انسانی و اخلاق الهی هم پایه و هم رتبه آنان باشیم چون این برای ما امكان پذیر نمیباشد و اوج معرفت و كمالات آنان اختصاص به خود آن بزرگواران دارد.
مهم این است كه به اندازهای كه در وسع ما و متناسب با دارایی و ظرفیت ماست به صفات و اخلاق آنها آراسته گردیم و به طناب محكم ولایت و ارادت و محبت آنان چنگ بزنیم و با آنان همراه و همگام باشیم ولی همراهی هرگز به معنای هم رتبه بودن نیست. مثلاً دانش آموزی كه خوب درس میخواند و خوب درس را فرا میگیرد و اهل كوشش و تلاش است با استاد و معلمش همراه و در مسیر اوست، ولی مسلماً هم رتبه او نمیباشد.
از ما خواسته اند كه چون آنان عفیف و بزرگوار و شكیبا و صبور و اهل گذشت و بخشش و كرم باشیم. بنده خدا باشیم و مطیع و پرهیزگار. به نماز و انجام واجبات دین و دوری از محرمات اهمیت دهیم ولی بدون شك تمام این امور متناسب با ظرفیت و توانایی ماست و هرگز خداوند بندگانش را بیش از طاقت و توانایی تكلیف نمیكند و از آنها چیزی فوق قدرتشان نمیخواهد. توجه داشته باشید كه مشكلات و گرفتاری هایی كه در زندگی انسان پیش میآید برای امتحان و آزمایش او و آبدیده شدن در كوره بندگی خداوند و آمادگی برای درك بیشتر عنایت و الطاف خداوند است و به گفته روایات، خداوند به اندازه صبر و تحمل انسان او را مبتلا میسازد و مورد آزمایش قرار میدهد و بلاها و مصائب معصومین (ع) نیز متناسب با مقام بلند و معرفت عمیق آن پاكان بوده است. به هر حال جوهر انسان در كوره ابتلائات و دشواری ها بروز و ظهور مییابد و عیار انسانیت و ایمان او را آشكار میسازد. ما تعیین كننده نوع مشكل و آزمایش نمیباشیم، هر كس به نحوی باید امتحان دهد و مشكل هر كس با دیگری تفاوت دارد ولی همه آنها در یك چیز مشتركند و آن استقامت و صبر و پایداری است كه سخت و تلخ است ولی ثمر و میوه شیرینی دارد.
امیر مؤمنان علیهالسلام در نهج البلاغه میفرماید:
«الا و ان لكل مأموم اماما یقتدی به و یستضیء بنور علمه، الا و ان امامكم قد اكتفی من دنیاه بطمریه و من طعامه بقرصیه، الا و انكم لا تقدرون علی ذلك ولكن اعینونی بورع و اجتهاد و عفة و سداد؛
آگاه باشید كه هر رهروی رهبری دارد كه پیرو اوست و از نور دانش او روشنی و فروغ میگیرد. بدانید كه پیشوای شما از دنیا به دو لباس كهنه و دو قرص نان بسنده كرده است. آگاه باشید كه شما توان این كار را ندارید ولی میتوانید با تقوا و تلاش و كوشش و عفت و كار و برنامه درست و استوار مرا یاری دهید.»
زندگی اهل بیت برای ما الگو است و پذیرش این مطلب و بیان این سخن گزاف و بیهوده نیست و لذا هم گوشههایی از زندگی آنها برای ما روشن است و بیان شده و هم میتوان همچنان از آنها پیروی نمود. برای رسیدن به آن میتوان كتب مشتمل بر معارف دین كه بسیار فراوان است مورد مطالعه قرار داد. نماز شب حضرت زهرا سلام الله علیها، ساده زیستی حضرت، برخورد وی با نامحرم، پیروی او از دین، بها دادن به ارزشهای انسانی و معنوی در برابر معیارهای دنیوی و مادی و از خودگذشتگی و خود را فراموش كردن و هزار نكته كه تنها یك دستور العمل نیست و بنیان رفتار فاطمی است که برای همیشه میتواند سرمشق زندگی باشد.
سخنان اهل بیت در مورد كیفیت و شكل زندگی برای هر آدمی كه با آن ها مواجه میشود و خود را به ایشان عرضه میكند، قابل فهم و مشكل گشاست. كافی است به كتب نوشته شده در مورد زندگانی ایشان مراجعه و یا از كلمات گوهربار آنها فیض ببرید تا زندگی شما رنگ دینی و الهی بگیرد.
به هرحال در این مورد میتوانید به كتاب های تعلیم و تربیت و انسان كامل نوشته شهید مطهری مراجعه و از آنها بهرهمند شوید. همین طور مطالعه كتب معتبر زندگانی ائمه هدی علیهمالسلام به خصوص كتابهای جناب آقای شهیدی و آقای آیتی و آقای سید مهدی شمس الدین و یا كتب روایی كه سخنان ائمه را جمع آوری نموده؛ مانند كتاب فرهنگ سخنان حضرت زهرا سلام الله علیها و اصول كافی و تحف العقول استفاده كنید. شما با ترجمه این كتب میتوانید خود از آن بهره برده و برنامه زندگانی خود را تنظیم كنید. پر واضح است كه هر چه بیشتر به حق عمل كنید راه آگاهی جدیدتر به روی شما گشوده خواهد شد و به معرفت علمی و عملی شما افزوده میگردد.
در این باره ابتدا باید:
1. مطالعات گسترده و همه جانبه اى در زندگى ایشان انجام داده، آگاهى جامعى به روش آنان به دست آورد و البته بهتر است سیره همه امامان را در اوضاع مختلف مورد بررسى قرار دهید.
2. توان هاى خود را به درستى بسنجید و متناسب با آن حركت كنید.
3. مقتضیات و اوضاع جامعه و خانواده خود را نیز لحاظ كنید و سپس با جمع بندى كامل اقدام كنید.