نگهداری فرزندان
یکی از وظایف والدین و بویژه مادر، مراقبت، حفاظت و نگهداری از فرزندان خود میباشد. در سیره حضرت زهرا علیهاالسلام وجود آثار این اصل تربیتی به وضوح قابل مشاهده است.
با دقت در مراقبتهای حضرت زهرا علیهاالسلام نسبت به فرزندان خود اولاً با انواع مراقبتهای لازم برای فرزند آشنا میشویم. ثانیاً به اهمیت مراقبت فرزندان از سوی پدر یا مادر پی خواهیم برد و ثالثاً با لوازم اخلاقی مراقبت و نگهداری کودک و ظرافتهای لازم در برخورد با کودک آشنا میشویم.
انواع مراقبتهای مورد نیاز کودک
یک نوزاد یک کودک و حتی یک نوجوان و جوان فقط نیاز به یک نوع مراقبت و رسیدگی و حفاظت ندارد بلکه برای رشد همه جانبه و تربیت کامل به انواعی از مراقبت نیازمند است.
مراقبتهای بهداشتی درمانی، مراقبتهای امنیتی از حوادث و یا دشمنان، مراقبتهای اخلاقی و تربیتی، مراقبتهای لازم در امر تغذیه و پوشش، مراقبتهای عاطفی و احساسی از انواع مراقبتهای لازم برای فرزند است. مادر که دریائی از عواطف و مهربانی است یکی از مسئولیتهای مهمش اِعمال و اجراء این گونه مراقبتها در مورد فرزندش میباشد.
با توجه به شواهد تاریخی انواع این مراقبتها از ناحیه بهترین مادر تاریخ یعنی حضرت زهرا علیهاالسلام در مورد برترین فرزندان اعمال میشده است که به نمونههائی از آن اشاره میکنیم.
در کتاب مسند فاطمه زهرا علیهاالسلام مجموعاً در مورد حضرت زهرا علیهاالسلام و برخوردهای ایشان با فرزندانشان 59 روایت وارد شده است که دارای نکات قابل توجهی از نظر تربیتی میباشد. تعدادی از این روایات در موضوع مراقبتهای گوناگون حضرت زهرا علیهاالسلام با فرزندانشان میباشد.
نمونهای از مراقبت بهداشتی حضرت زهرا (س) در برابر فرزندانش
حضرت علی علیهالسلام میفرماید: امام حسین علیهالسلام دچار یک بیماری موقت گردید. آنگاه حضرت فاطمه علیهاالسلام او را در آغوش کشید و خدمت پیامبر برد و فرمود:
«یا رسول الله! از خدا بخواه که فرزندت حسین را شفا دهد چرا که خدا او را به تو عنایت نموده و قادر به شفابخشی او میباشد». (1)
فاطمه (س) نگران ناپدید شدن فرزندان
در روایت است: روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به خانه زهرا علیهاالسلام آمدند دیدند حضرت زهرا علیهاالسلام پشت درب خانه ایستاده است سؤال کردند: چرا محبوبم را با این حالت پشت درب میبینم؟
حضرت فرمود: دو فرزندت از خانه خارج شدند و تاکنون از آنان خبری ندارم.
با شنیدن این خبر پیامبر از خانه خارج شدند و در جستجوی فرزندان زهرا علیهاالسلام برآمدند تا اینکه آنان را در بین کوه در غاری یافتند که به خواب رفتهاند… آنگاه پیامبر حسن و حسین علیهماالسلام را بر دوش خود برداشت و بین راه جبرئیل به امداد پیامبر آمد و حسین علیهالسلام را بر دوش کشید تا به خانه زهرا علیهاالسلام درآمدند و پس از این ماجرا بود که این دو برادر به یکدیگر تفاخر مینمودند.
حسن علیهالسلام میگفت: من آن کسی هستم که بهترین اهل زمین مرا بر دوش خود حمل نمود و حسین علیهالسلام میگفت: من آنم که بهترین اهل آسمان مرا بر دوش خود حمل نموده است. (2)
توجه به سلامت کودک
یکی از مهمترین دغدغههای ذهنی و دلهرههای همیشگی پدر و مادر حفظ و سلامت کودک است. آنان برای حفاظت و سلامت کودک از هیچ کوششی دریغ نمیکنند تا آنجا که گاه سلامت خویش را نیز در این راه به خطر میاندازند.
برای تأمین سلامت و حفظ کودک از بیماریها، خطرات و مشکلات راههای مختلفی وجود دارد. پدر و مادر آگاه سعی میکنند در کنار توجه به مسائل مهمی همچون رعایت بهداشت، تغذیه سالم و کامل، بررسی رشد طبیعی کودک و مواظبت دقیق در مقابل خطرات و حوادث تنها به همین مسائل اکتفا نکنند بلکه برای حفظ و سلامت و سعادت کودک از راههای دیگری هم که اسلام پیشنهاد کرده است، بهره جویند. برخی از این راهها صدقه دادن برای کودک و عقیقه کردن برای اوست. این نکته در زندگی زهرا علیهاالسلام مورد توجه کامل قرار گرفته است.
امام صادق علیهالسلام فرمود: فاطمه زهرا علیهاالسلام هر دو پسرش را عقیقه کرد و در روز هفتم تولدشان موی سر آنان را تراشید و به اندازه وزن آن پولهای نقره صدقه داد.
و در روایتی دیگر اضافه فرمود: فاطمه زهرا علیهاالسلام حسن و حسین را عقیقه نمود و به خانم قابلهای که در تولد آنان کمک کرده بود یک ران گوسفند و یک سکه طلا هدیه داد.
پینوشت:
(1) مسند فاطمة الزهرا علیهاالسلام، ص 352.
(2) مسند فاطمة الزهرا علیهاالسلام ، ح 213.