دوران کودکی
دوران شیرخوارگی و ایام کودکی زهرا سلام الله علیها در محیط بسیار خطرناک و اوضاع بحرانی و انقلابی صدر اسلام گذشت که بدون شک در روح حساس آن کودک تأثیرات شایانی داشته است. زیرا نزد دانشمندان این مطلب به اثبات رسیده که محیط نشو و نمای کودک و افکار و احساسات پدر و مادر در روحیات و اثبات شخصیت او کاملاً مؤثر می‌باشند. از این جهت، ناچاریم اوضاع و حوادث صدر اسلام را به طور خلاصه یادآور شویم تا خوانندگان بتوانند وضع فوق‌العاده و بحرانی دوران نشو و نمای دختر گرامی پیغمبر را پیش خودشان مجسم سازند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله در سن چهل سالگی به رسالت مبعوث شد. در آغاز دعوت، با مشکلات بزرگ و حوادث سخت و خطرناکی مواجه بود. یک تنه می‌خواست با جهان کفر و بت پرستی مبارزه کند. تا چند سال مخفیانه تبلیغ می‌کرد و از ترس دشمنان جرأت نداشت دعوتش را علنی کند. بعداً از جانب خدا دستور رسید که مردم را آشکارا به دین اسلام دعوت کن و از مشرکین باک مدار. (1)
پیغمبر اکرم به دستور خدا دعوتش را علنی کرد. آشکارا و در مجامع عمومی مردم را به سوی آیین مقدس اسلام دعوت می‌نمود و روز به روز بر تعداد مسلمانان افزوده می‌شد.
وقتی دعوت پیغمبر صلی الله علیه و آله علنی شد اذیت و آزار دشمنان نیز شدت یافت. رسول خدا را اذیت می‌کردند، مسلمانان را تحت شکنجه و عذاب قرار می‌دادند، بعضی را مقابل آفتاب سوزان حجاز روی ریگهای داغ می‌خوابانیدند و سنگهای سنگین روی سینه‌شان قرار می‌دادند و بعضی را می‌کشتند. مسلمانان به قدری سختی و عذاب کشیدند که به ستوه آمده، جانشان به لب رسید به طوری که ناچار شدند از خانه و زندگی دست بردارند و به کشور دیگری هجرت نمایند. گروهی از مسلمانان از رسول خدا اجازه گرفتند و رهسپار حبشه شدند. (2)
وقتی کفار به وسیله اذیت و آزار نتوانستند از پیشرفت و توسعه اسلام مانع گردند و دیدند مسلمانان اذیت و آزار را تحمل می‌کنند ولی دست از عقیده شان بر نمی‌دارند، انجمنی بر پا ساخته همگی تصمیم گرفتند که محمد صلی الله علیه وآله را به قتل رسانند.
ابوطالب از تصمیم خطرناک آنان آگاه شد و برای حفظ جان رسول خدا آن حضرت را با گروهی از بنی‌هاشم به دره‌ای که «شعب ابوطالب» نامیده می‌شد منتقل ساخت.
ابوطالب و سایر بنی‌هاشم در حفظ و حراست رسول خدا کوشش می‌نمودند. حمزه عموی پیغمبر شبها با شمشیر برهنه اطرافش پاس می‌داد. دشمنان وقتی از کشتن رسول خدا ناامید شدند، زندانیان شعب ابوطالب را در فشار اقتصادی قرار دادند و خرید و فروش با آنان را ممنوع ساختند. (3)
مسلمانان در حدود سه سال در آن زندان سوزان با فشار و ناراحتی و گرسنگی بسر بردند و با مختصر غذایی که به طور قاچاق برایشان فرستاده می‌شد زندگی نمودند.
چه بسیار اوقاتی که فریاد اطفالشان از گرسنگی بلند بود. فاطمه زهرا سلام الله علیها در چنین روزگار بحرانی و در چنین محیط خطرناک و وحشت آوری به دنیا آمد و رشد و نمو کرد. در همانجا از شیر خوردن باز گرفته شد. در همان ریگستان سوزان راه رفتن آموخت. در همان محیط قحطی غذا خور شد. هنگامی که سخن گفتن یاد می‌گرفت، فریاد و ناله اطفال گرسنه «شعب» را می‌شنید. نیمه شب که از خواب بیدار می‌شد، خویشانش را می‌دید که با شمشیرهای برهنه اطراف پدرش پاس می‌دادند.
در حدود سه سال طول کشید که فاطمه سلام الله علیها به غیر از زندان سوزان شعب چیزی ندید و از دنیای خارج خبری نداشت.
فاطمه در سن پنج سالگی بود که پیغمبر و بنی‌هاشم از تنگنای شعب نجات یافته به خانه و زندگی خودشان مراجعت نمودند مناظر زندگی جدید و نعمت آزادی و توسعه در خوراک و پوشاک و منزل برای زهرا تازگی داشت و شادمان و مسرور بود.
پینوشت:
(1) سوره ی حجر آیه ی 94.
(2) سیره ابن هشام ج 1 ص 344. الكامل فى التاریخ ج 2 ص 51.
(3) سیره ابن هشام ج 1 ص 344. الکامل فی التاریخ ج 2 ص 51.
